ODYOLOJİ NEDİR?

Odyoloji Nedir?

   Odyoloji, Latince duymak anlamına gelen “audire” ve Yunanca bilim anlamına gelen “logos” kelimelerinin birleşiminden türemiştir. “İşitme bilimi” anlamına gelen odyoloji, işitme-denge bozukluklarının araştırıldığı ve işitme-denge çalışmalarının yapıldığı bilim dalıdır.

Odyolog Kimdir-Ne İş Yapar?

   Odyolog, odyoloji alanında eğitim almış kişilere denilmektedir. Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan sağlık çalışanları meslek görev tanımlarına göre odyologların görev tanımları şu şekildedir:

• İşitme ve denge ile ilgili hastalıkların tanısında uzman hekimlerin yönlendirmesiyle tanısal testlerin gerçekleştirilmesi ve rehabilitasyonu ile işitme rehabilitasyonu için kullanılacak cihazların belirlenmesi, seçimi ve programlanmasını yapar.
• İşitme sağlığının korunması ve işitme kaybının önlenmesine yönelik çalışmalar yapar.
• İşitme tarama programlarında görev alır ve bu programlardaki testleri yapar.
• Gürültü ölçümlerini yaparak işitmenin korunması hakkında gerekli önerilerde bulunur.
• Cerrahi işlemler esnasında cerrahın gerekli görmesi durumunda işitme ve denge ile ilgili sinir monitörizasyonu yapar.
• Kulağa implante edilen cihazlarda ameliyat sırasında ve sonrasında cihaz ayarlamalarını yapar.
• İşitsel algı değerlendirmesi ve rehabilitasyonu yapar.
• İşitme ile ilgili eğitim programlarının hazırlanmasında görev alır. (Sağlık Bakanlığı 22 Mayıs 2014 29007 Sayılı Yönetmeliği)

Odyolog Çalışma Alanları:

• Kamu ve özel hastanelerde,
• Özel merkezlerde,
• Okul taraması programlarında,
• Sağlık koruma programlarında,
• Askeri hastanelerde,
• Yaşlı bakım evlerinde,
• Sağlık merkezlerinde,
• Yenidoğan işitme tarama programlarında,
• İşitme cihaz merkezlerinde. (Wikipedia-Odyoloji)

Dünyada Odyoloji

   Odyoloji tarihindeki ilk örgütlenme 1927 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde işitme ve konuşma bozuklukları ile ilgili meslek gruplarının “American Academy of Speech Correction” adlı kuruluşta toplanmalarıyla oluşmuştur. Daha sonra bu kuruluş 1947 yılında “American Speech and Hearing Association (ASHA)” adını almıştır. İlk odyoloji mezunları kulak burun boğaz hekimleri, konuşma patologları gibi farklı meslek gruplarından ortaya çıkmıştır. ASHA, odyolog, dil-konuşma terapisti, kbb hekimi gibi meslek gruplarıyla birlikte günümüzde 186,000 mensuba sahiptir.

   İlk “Odyoloji” terimi 1940 yılında ABD’de hükûmet kararıyla profesyonel kullanıma girmiştir. Bilimsel çalışmalarda “Odyoloji” ve ”Odyolog ” terimlerinin kullanımı 1946 yılına dayanmaktadır. Bu terimleri oluşturan kişi veya kişilerin tam olarak kim olduğu bilinmemekle beraber Raymond Carhart, Stanley Nowak, Norman Canfield, Mayer BA Schier veya Willard B Hargrave olduğu Berger tarafından ortaya atılmıştır. Odyolojinin tam anlamıyla hayata girmesi 1940’lı yıllarda olmuştur. Bu bilimin hayata girmesinde en büyük payı olan Raymond Carhart’tır. ABD’de ilk odyoloji kursunu açan Carhart aynı zamanda odyoloji ile ilgili yaptığı çalışmalar sonucunda günümüzde “Odyolojinin Babası” olarak anılmaktadır. Odyoloji bugün yasalarla düzenlenmiş, bağımsız çalışma yetkisi olan bir bilim dalı olarak çalışmaktadır.

Türkiye’de Odyoloji

   Türkiye’de odyoloji eğitimi 1968 yılında Prof. Dr. Nazmi Hoşal tarafından başlatılmıştır (Hacettepe Üniversitesi KBB Koordinatörlüğü). Türkiye’de ilk resmi eğitim programı olan Odyoloji lisans ve doktora eğitimleri için ABD’den Dr. Rıchard Israel ve daha sonra Dr. Jack Katz getirilmiştir. Türkiye’de Odyoloji Eğitim Programı’nı oluşturan ve düzenleyen kişi Dr. Rıchard Israel’dir. 1989 yılına kadar Odyoloji olarak yürütülen bu program, daha sonra düzenlenerek “Odyoloji ve Konuşma Bozuklukları” Yüksek Lisans ve Doktora programı olarak eğitimine devam etmektedir. 1967 yılında Prof. Dr. Soner Özkan odyoloji eğitimi almak üzere ABD’ye gönderilmiştir. 1974 yılında Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde Odyoloji doktora bölümü açılmıştır. Daha sonra Prof. Dr. Ferda Akdaş tarafından 1987 yılında Marmara Üniversitesi’nde Odyoloji lisansüstü eğitim programı başlatılmış ve 1989 yılında Odyoloji doktora programı açılmıştır. 2010 yılında ise Odyoloji Bilimine olan ihtiyaçların artması doğrultusunda İstanbul Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi ve birkaç vakıf üniversitesi tarafından Odyoloji lisans bölümleri açılmıştır.

    Her geçen gün teknolojinin ilerlemesine ve artan nüfusa bağlı olarak odyoloji bilimine olan ihtiyaç artmaktadır. TÜİK 2019 verilerine göre ülkemizde yaklaşık 3.5 milyon birey işitme kayıplıdır.